De burcht van Kolmont
Steven Vandewal
De burcht van Kolmont is letterlijk op een boogscheut van Tongeren gelegen. Iedereen kent de donjon die over het landschap uittorent, maar zowel de natuur als de tijd hebben het bijzondere verhaal achter de burcht versluierd.
Deze Loonse vesting werd gebouwd rond 1170 om het Luikse Tongeren in de gaten te houden. Als Loonse burcht beleefde de site dan ook zijn woeligste periode. Zo speelde Kolmont rond 1180 een hoofdrol in een conflict tussen Loon en Luik waarbij Tongeren in de as werd gelegd, een gebeurtenis die indirect leidde tot een betere uitbouw van Tongeren als militair bolwerk met de bouw van stadsmuren en het verkrijgen van stadsrechten.
Ondanks het belang van de burcht, is de meest uitgebreide studie over de site meer dan honderdvijftig jaren oud. Het archeologisch onderzoek dat werd uitgevoerd in het kader van het beschermingsdossier bracht echter nieuwe elementen aan het licht die werden aangevuld met een grondig historisch bronnenonderzoek.
Stadsarchivaris Steven Vandewal schetst aan de hand van een unieke 3D-presentatie de geschiedenis van de burchtsite van Kolmont, op de grens van Tongeren en Borgloon.
Hij studeerde in 2002 af aan de Universiteit van Leuven met als onderwerp economische golfbewegingen van 1200 tot 1800. De voorbije twintig jaar was hij betrokken bij stedelijk onderzoek, wat sinds 2016 resulteerde in verschillende publicaties. Steven werd achtereenvolgens erfgoedcoördinator en hoofdarchivaris van de stad Tongeren en is momenteel hoofd van de afdeling archieven, archeologie en monumenten van de stad Tongeren. Hij doctoreerde aan de Universiteit van Keulen over laat-Romeins en vroegmiddeleeuws Tongeren